Pustynia Błędowska

Pustynia Błędowska, zwana również „Polską Saharą”, to niewątpliwie jedna z najbardziej tajemniczych i fascynujących pustyni w Polsce. Rozciągając się na obszarze około 32 kilometrów kwadratowych, ta pustynia znajduje się około godzinę jazdy na północny zachód od Krakowa. Północna część pustyni jest obecnie wykorzystywana przez polską armię do treningów spadochroniarskich, a w czasie Drugiej Wojny Światowej Rommel wykorzystywał pustynię do przygotowywania swoich straszliwych Afrika Korps.

Pustynia Błędowska nie jest zwykłym skrawkiem piaszczystej ziemi, jakie można spotkać na terenie Polski. Zawiera ona od 40 do 70 metrów głębokości piasku, o łącznej objętości aż do 2,5 miliarda metrów sześciennych – w związku z tym, jest to oficjalnie uznana, pełnoprawna pustynia. Rzecz jasna, fakt istnienia takiego miejsca w umiarkowanym, wilgotnym klimacie Polski sprawia, że jest to prawdziwe cudo natury.

Ponadto, pustynia Błędowska ma swoją legendę. Miejscowe podania głoszą, że górnicza kopalnia srebra w pobliżu hałasowała tak bardzo, że Diabeł zamieszkujący pod ziemią nie mógł z całą nocą zachować spokoju. Jakie były związki między diabłem a złodziejami srebra? Otóż, zgodnie z legendą, aby zakończyć te zakłócenia, Diablo poleciało na wybrzeże Bałtyku z wielkim workiem i napełniło go złotym piaskiem, który rozsypało nad kopalnią, tworząc trwałą pustynię.

W latach pięćdziesiątych XX wieku przeprowadzono intensywną akcję sadzenia drzew, podnosząc poziom wód gruntowych i przywracając zarówno drzewa, jak i inne rośliny i krzewy, znacznie zmniejszając obszar pustynny z 150 kilometrów kwadratowych do jednej piątej dzisiejszego jego rozmiaru. W ostatnich latach wiele prac zostało wykonanych w celu powstrzymania opanowywania pustyni przez przyrodę, w tym wycinka drzew, usuwanie krzaków i tworzenie pastwisk dla zwierząt w celu zapobieżenia nowemu wzrostowi piasku.

W maju tego roku, z pomocą funduszy UE otwarto kompleks turystyczny noszący egzotyczną nazwę „Roza Wiatrów” (Rose of the Winds). Kompleks ten oferuje altany, platformy widokowe i łączące je chodniki, a także 40-metrowy pomost, który sięga aż do piasków. To idealne miejsce do rozpoczęcia wędrówek po pustyni. Wkrótce, wokół kompleksu zainstalowane zostaną duże elementy sprzętu wojskowego, aby podkreślić wykorzystanie pustyni jako poligonu strzeleckiego, a planowane jest również zbudowanie parkingu w oczekiwaniu na rzesze turystów. Niestety, nie ma jeszcze planów na przejażdżki wielbłądami, ale z pewnością zyskasz niezapomniane wspomnienia z tej niezwykłej pustyni.

Krajobraz

Kiedyś pustynia w Polsce była znana z charakterystycznych wydm i burz piaskowych. Teraz, zjawiska te stają się coraz rzadsze. Piasek został w dużej mierze zastąpiony przez rosnący las sosnowy i brzozowy. Mimo to, krajobraz nadal oferuje pewne atrakcje. Na przykład, fulguryty, minerały powstałe wskutek uderzenia pioruna w piasek, są jednym z najbardziej fascynujących elementów tej pustyni.

Flora

Pustynia Błędowska jest domem dla mniej niż 100 różnych gatunków roślin wyższych przystosowanych do warunków pustynnych. Niektóre z nich, takie jak piaskownica zwyczajna czy turzyca piaskowa, są doskonałym przykładem adaptacji do trudnych warunków.

Fauna

Oprócz roślin, pustynia jest również domem dla wielu gatunków owadów i ptaków. Warto zwrócić uwagę na takie gatunki jak trzmielojad zwyczajny czy skowronek borowy. Nad rzeką Białą Przemszą można spotkać również piżmaki i bobry.

Ochrona i Dyrektywa Siedliskowa

Pustynia Błędowska oferuje różnorodne siedliska przyrodnicze, które są ważne dla Europy i są wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Wśród nich są wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi i łęgi wierzbowe.

Podsumowanie

Chociaż krajobraz Pustyni Błędowskiej zmienia się i staje się coraz mniej „pustynny”, nadal pozostaje to miejsce pełne unikatowych atrakcji i różnorodności biologicznej. W miarę jak zmienia się środowisko, równie ważne jest zrozumienie i zachowanie tego, co sprawia, że to miejsce jest tak wyjątkowe.